Čađ kao inspiracija: „Black Carbon“ u Beogradu, potom u Somboru i Inđiji
BEOGRAD: „Black Carbon”, multimedijalni inovativni naučno-umetnički projekat dr Jasne Kujundžić Jovanov (Novi Sad) i Ane Novakov (Njujork), večeras će biti predstavljen javnosti u Ustanovi kulture Parobrod u Beogradu, u septembru će postavku videti publika u Somboru, a u novembru se ona seli u Galeriju "Kuća Vojnovića" u Inđiji.
Izložbu tvore jedna instalacija i sedam video radova grupe autora koji žive i stvaraju u Srbiji, SAD, Norveškoj i Češkoj, a povod za njenu realizaciju je, po rečima jedne od autorki, dr Jasne Kujundžić Jovanov, sve učestaliji problem zagađenja životne sredine i devastacije prirodnog okruženja u kojem živimo i koje se odražava na klimatske promene kojima gotovo svakodnevno svedočimo.
U postavku „Black Carbon“ uključeni su radovi trinaestoro savremenih umetnika – Džastina Brajsa, Biljane Golubović i Dragana Dragina, Rona Hata, Đorđa Markovića, Snežane Petroviće, Maje Budžarov i Predraga Šiđanina, Luke Tilingera, Miljana Terzića, Snežane Sarasvati, te tandema Sinne Tollerud Bull i Dragan Miletić – koji stvaraju u različitim medijima, od oblasti digitalne umetnosti, fotografije, filma, do slikarstva i grafike. Oni su kao inspiraciju za svoje kreacije uzeli su česticu koja predstavlja produkt nepotpunog sagorevanja fosilnih goriva, u naučnim krugovima poznatu kao Black carbon, odnosno crni ugljenik i predstavlja glavni sastojak čađi. Ovu česticu, odnosno „doprinos“ ugljeničnih aerosola zagađenju i njihov uticaj na promenu klime, prvi je osamdesetih godina prošlog veka, u vreme kada je atmosferska zagađenja naučna zajednica smatrala marginalnim, definisao i naučno opisao fizičar srpskog porekla Tihomir Novakov (1929-2015).
Rodom iz Sombora, Novakov je studirao i doktorirao na Beogradskom univerzitetu, a post-doktorske studije je završio u oblasti nuklearne fizike na Nobelovom istitutu u Švedskoj. Tokom šeste decenije 20. veka započeo je profesuru na BU, dok je istraživačku karijeru gradio na Nuklearnom istitutu u Vinči. Na poziv Univerziteta Kalifornije, Novakov je 1963. godine otišao u SAD, da bi istraživanja nastavio u univerzitetskoj laboratoriji „Lorens Berkli“.
„Problem zagađenja, koji se Novakov čitavog života bavio, postao je u naše vreme u tolikoj meri aktuelan, da je prerastao u čestu inspiraciju umetničkih istraživanja. Na tragu aktuelnosti ove umetničke prakse, kao i u želji da ukažemo na doprinos Tihomira Novakova istraživanju uzročnika zagađenja životne sredine i klimatskih promena, koncipirana je izložba koja nosi naziv njegovog otkrića: Black Carbon, a internacionalni sastav umetničke ekipe predstavlja još jedan način da se ukaže na globalni značaj problema”, kaže za „Dnevnik” dr Jasna Kujundžić Jovanov.
M. Stajić
