Sećanje na Konjovićev boravak u Ečki

Ovo predavanje organizovano je u okviru upravo zatvorene izložbe „Milan Konjović: Dubrovnik, Mlini, Cavtat“, koja je bila priređena u zrenjaninskom Narodnom muzeju.

Istoričarka umetnosti i viša kustoskinja Savremene galerije Zrenjanin Slavica Popov naglasila je značajan doprinos koji je znameniti slikar Milan Konjović dao osnivanju vojvođanskih kolonija u pedesetim godinama prošlog veka, sa posebnim osvrtom na trag koji je ostavio u Zrenjaninu. Ona je podsetila na prvi pokušaj osnivanja umetničke kolonije u tadašnjem Velikom Bečkereku.

U ateljeu mađarskog slikara Pala Vaga, sagrađenom uz županijski dvor, okupljali su se tadašnji umetnici od 1897. do 1899. godine, kada je u Somboru rođen Milan Konjović. Domaćin okupljanja bio je slikar Antal Štrajtman, koji je potom, početkom 20. veka, bio i inicijator osnivanja grupe Velikobečkerečki impresionisti, iz koje je iniciran poslednji, ali neuspešan pokušaj da se u Vojvodini, između dva rata, osnuje umetnička kolonija. I tek u pedesetim godinama prošlog veka kolonije u Vojvodini niču jedna za drugom. Najpre u Paliću 1950. godine, pa u Senti, Bačkoj Topoli, Bečeju, Kikindi, a u Ečki kod Zrenjanina 1956. godine.

- Ove kolonije imale su veliki značaj u decentralizaciji umetnosti, u formiranju veoma značajnih umetničkih zbirki van velikih centara. Slikarsku koloniju osnovao je Narodni odbor sreza Zrenjanin 1965. godine. To je bila i polazna osnova za utemeljenje Savremene galerije u Ečki, kao savremenog muzeja. U vreme osnivanja to je bila jedina ustanova u Srbiji gde se na jednom mestu mogla videti reprezentativna produkcija savremene likovne umetnosti – podseća Slavica Popov.

Ona napominje da je za prvog upravnika Savremene galerije postavljen slikar Tivadar Vanjek.

-U grupi umetnika koji su stigli u koloniju, pored Vase Pomorišca, Jožefa Ača, Lazara Vozarevića, Jovana Janičeka i drugih, bio je i Milan Konjović. Prvi saziv kolonije u Ečki 1956. godine jednostavno nije mogao da prođe bez njega, jer je njemu slikanje u kolonijama naročito pogodovalo. Tokom boravka, Konjović je naslikao 15 slika, od kojih se dve čuvaju u kolekciji Savremene galerije Zrenjanin. One su do sada izlagane na 15 izložbi, poslednji put prošle godine u salonu zrenjaninske galerije -  podseća Popov.

Konjović je 1958. godine boravio u ečanskoj koloniji i tom prilikom naslikao devet slika, od koji se dve nalaze u kolekciji zrenjaninske galerije.

- Tokom dva boravka u Ečki Konjović je naslikao 24 slike, uglavnom inspirisane letnjim ečanskim pejzažima. Boravak u vojvođanskim kolonijama i komunikacija sa mladim slikarima uticala je na njegovo slikartvo. A njegovo samo prisustvo, njegov umetnički autoritet i energičnost, podsticajno je delovala na mlade umetnike koji su boravili u koloniji – objašnjava Popov, uz opasku da su Konjovićeve slike, nastale u vojvođanskim kolonijama, izlagane na izložbama u zemlji i inostranstvu, pored ostalog u Rimu, Bariju, Milanu, Njujorku, Sao Paolu, Parizu...A iz tog perioda njegovog rada (1952-1959) zaostavština je čak 239 slika sa njegovim potpisom.

Ž. Balaban