ZA LETNJIKOVAC PORODICE PEJAČEVIĆ U JARKOVCIMA STIŽU LEPŠI DANI Zdanje iz 19. veka uskoro u rukama majstora
Iako se o tome dugo pričalo, tek četiri godine nakon što je doneta odluka da se letnjikovac porodice Pejačević u Jarkovcima proglasi za spomenik kulture, to zdanje na teritoriji opštine Inđija kao deo arhitektonskog i kulturno-istorijskog nasleđa na korak je da bude obnovljeno i sačuvano u izvornom obliku soplja i iznutra.
Kako je ovih dana saopšteno iz inđijske opštine, započeti su istražni radovi u okviru projektovanja rekonstrukcije dvorca Pejačević, smeštenog na kraju Ulice Ivana Milutinovića, u čijoj neposrednoj blizini se nalazi i veštačko akumulaciono jezero. Radovi su povereni Saobraćajnom institutu CIP, a ugovorena vrednost je šest miliona dinara.
Po legendi, grofica Pejačević sela je za kockarski sto rekavši „Ovo je moja volja“ i izgubila dvorac. A onda ga je grof vratio u porodično vlasništvo odigravši majstorsku partiju
Kako kažu u lokalnoj samoupravi, po završetku istražnih radova očekuje se i početak građevinskih, čime bi to zdanje trebalo da dobije novo ruho i postane deo kulturno-turističke ponude inđijske opštine.
Predsednik opštine Inđija Marko Gašić je istakao da je u pitanju vrlo zahtevan posao koji je naišao na podršku Pokrajinske vlade, tokom nedavne posete predsednice Maje Gojković.
Ova jednospratna građevina u neovizantijskom stilu na samom kraju glavne jarkovačke ulice sagrađena je šezdesetih godina 19. veka na pustari Moja volja, vlastelinskom imanju, takozvanoj pustari porodice Pejačević, koja je na teritoriju današnje Vojvodine i Slavonije došla je iz Bugarske krajem 17. veka. Za vojne usluge koje je pružila habzburškom dvoru, dobila je naslednu ugarsku baronsku titulu 1712. godine, a šest decenija kasnije i naslednu grofovsku titulu. Vrhunac bogatstva i moći dostiže u 19. veku, a za dva veka koliko su proveli na našim prostorima ostvarili su važnu društvenu, istorijsku, političku, kulturnu, demografsku i urbanističku ulogu.
Poslednji predstavnik porodice Pejačević koji je živeo u Rumi do 1875. godine, Adolf (1825-1880), bio je najstariji sin Petra grofa Pejačevića. On je na pustari Moja volja tokom šezdesetih godina 19. veka podigao letnjikovac na uzvišenju sa kog se pružao pogled na čitavu okolinu. Objekat ima osnovu u obliku slova T sa prizemnim dužnim i jednospratnim poprečnim krilom. Isprva je samo na spratu bila terasa, a kasnije je dozidana još jedna u prizemlju ovalnog oblika u neobaroknom stilu. Letnjikovac je bio okružen lepo održavanim vrtom sa cvećem, te stazicama posutim rizlom i po kojom skulpturom. Imao je i park. Prvobitno je bio namenjen za povremeni boravak, odmor i lov .
Osnivači nove Rume
Porodica Pejačević poznata je u Sremu iz više razloga. Prema pisanju istoričara Đorđa Boškovića, kustosa rumskog muzeja, Pejačevići se na teritoriji Srema pojavljuju početkom 18. veka i to u svojstvu činovnika kod italijanske plemićke porodice Odeskalki. Jedan od njih, Marko Treći Aleksandar Pejačević bio je zakupac, a od sredine 18. veka i vlasnik Mitrovačkog vlastelinstva. Njemu se pripisuju zasluge za osnivanje Nove Rume, koje je postalo sedište njegovog imanja, od tad nazvanog Rumsko vlastelinstvo. Razlog za to bio je praktične prirode – Mitrovica je postala deo Vojne granice. Pejačevići su ostavili Rumi rimokatoličku crkvu, kao i u Inđiji i Putincima. Za svoje potrebe izgradili su dvor tzv. Petrov dvor, ustanovili ergelu. Njihovo vlastelinstvo bilo je jedno od najnaprednijih u Vojvodini, koje je moglo da se pohvali stanicom za selekciju i oplemenjivanje ratarskih kultura i stoke.
Negde se može naići na podatak da je po želji bolesne ćerke grof Adolf Pejačević sagradio to zdanje u Jarkovcima i nazvao ga Moja volja, pošto je dvor u Rumi zbog urbanizacije naselja bio srušen. Postoje dve legende o nastanku imena letnjikovca. Po jednoj, grof Pejačević je izgubio dvorac na kocki, ali je na insistiranje svoje žene, ponovo seo za kockarski sto i uspeo da ga povrati. Druga pak kaže da je grofica Pejačević sela za kockarski sto rekavši „Ovo je moja volja“ i izgubila dvorac. Opet je grof bio taj koji ga je vratio u porodično vlasništvo odigravši majstorsku partiju.
Oko letnjikovca se razvilo celo naselje od pomoćnih prostorija i kuća za radnike na imanju, koje je ponelo ime letnjikovca Moja volja. Do 1906. godine bio je upravna zgrada za grofove sluge i ljude koji su radili na njegovom imanju koje se prostiralo na celom potesu Jarkovaca.
Nakon oba svetska rata pustara Moja volja je u velikoj meri uništeno, a sve pomoćne vlastelinske zgrade porušene. Sam letnjikovac je od nastanka do danas pretrpeo promene spolja i iznutra u skladu sa promenama namene. Između dva svetska rata bio u funkciji doma za slepe devojke uživajući zaštitu kraljice Marije Karađorđević. Po premeštanju ove institucije, objekat kupuje čuveni srpski neurohirurg profesor dr Milivoje Kostić. U njegovom posedu bio je do 1954. godine kada ga preuzima mesna zajednica.
Od tada su u prizemlju objekta bili ambulanta, škola, vrtić i mesna zajednica, dok je na spratu živela seoska učiteljica sa porodicom.
Na tom jarkovačkom imanju rođen je Oskar Zomerfild, prvi inđijski akademski slikar, čiji otac je radio kao nadzornik imanja.