NASLEDNIK DJANGO REINHARDTA NA NOVOSADSKOM DŽEZ FESTIVALU Nezaboravno veče uz virtuoza gitare Birelija Lagrena
Novosadski džez festival i ove godine donosi vrhunski muzički program, a jedan od najsvetlijih trenutaka biće nastup legendarnog francuskog gitariste Birelija Lagrena i njegovog kvarteta.
Publika će imati priliku da čuje umetnika koga već decenijama nazivaju „kraljem džez gitare“, čiji zvuk i virtuoznost spajaju nasleđe čuvenog Djanga Reinhardta sa modernim improvizacijama i savremenim muzičkim senzibilitetom. Njegov koncert, 10. oktobra sa početkom u 22 časa, u Novom Sadu obećava večeru prepunu strasti, slobode i muzike koja prevazilazi granice žanrova.
Počeci čuda od deteta
Rođen 1966. godine u Saverneu, u francuskom regionu Alzas, Bireli Lagrene potiče iz muzičke porodice u kojoj je gitara bila deo svakodnevnog života. Već u detinjstvu ga je otac, a zatim i brat, uputio u tajne instrumenta, dok je prvi koji je prepoznao njegov talenat bio Matelot Feré, pratilac legendarnog Djanga Reinhardta. Kao „čudo od deteta“ ranih osamdesetih godina, Bireli je na gitari pokazivao virtuoznost nesvakidašnjeg dometa, što je ubrzo privuklo pažnju šire javnosti.
U mladosti je bio snažno inspirisan Django Reinhardtom, čije je ploče neumorno preslušavao, pokušavajući da ponovi, a potom i nadogradi njegove improvizacije. Tako su nastali prvi albumi koji su zadobili status svojevrsne trilogije: Routes to Django (1980), Bireli Swing ’81 (1981) i Fifteen (1982). Ovi rani projekti otkrivali su umetnika koji muziku doživljava kao slobodu bez granica, što je ostalo nit vodilja tokom čitave karijere.
Traganje za sopstvenim stilom
Iako je Django bio njegova prva inspiracija, Bireli se ubrzo okrenuo i drugim uzorima. Na njegovu svirku uticali su Wes Montgomery i George Benson, a zatim i fuzija velikana poput Jaca Pastoriusa i sastava Weather Report. Još sredinom osamdesetih sarađivao je sa Stefanom Grapelijem i Larryjem Coryellom, dok je na bas gitari, pod uticajem Pastoriusa, takođe pokazao izuzetne sposobnosti.
Međutim, odluka da ostane veran gitari bila je presudna za razvoj njegovog jedinstvenog izraza. Od tada je svirao i snimao sa velikanima poput Johna McLaughlina, Paca de Lucíe, Ala Di Meole, JackaBrucea i Ginger Bakera, Stanleyja Clarkea, Miroslava Vitousa, Lennyja Whitea i Mikea Sterna. Na toj listi posebno mesto zauzimaju i dva albuma uživo sa Jacom Pastoriusom, koji predstavljaju raritet u modernoj džez diskografiji.
Novosadski džez festival
Višestruka dobitnica Gremi nagrade Dee Dee Bridgewater, legendarni Bil Evans, zatim jedan od najvećih virtuoza džez gitare na svetu Bireli Lagrene, jedna od najistaknutijih figura savremenog latino džeza Marialy Pacheco, kao i jedan od najinovativnijih muzičara svoje generacije Aydin Esen, zajedno sa jednim od najstarijih orkestara na svetu, Big bendom RTV Slovenija, stižu u Novi Sad na ovogodišnje, 27 po redu izdanje Novosadskog džez festivala. Nastupi džez velikana održaće se od 10. do 12. oktobra na velikoj sceni „Jovan Đorđević“ Srpskog narodnog pozorišta, u produkciji Kulturnog centra Novog Sada.
Povratak korenima i nagrade
Album AcousticMoments iz 1990. doneo je prelepu sintezu stilova, dok je “Standards” pokazao njegovo umeće u interpretaciji klasičnog džez repertoara. Objavljivanje albuma “Viaggio” donelo mu je sve šire međunarodno priznanje, a iste godine nagrađen je prestižnim priznanjem Djangod’Or. Usledila je i nagrada Victoires de la Musique 2001. godine, svojevrsni francuski ekvivalent američkom Gremiju, za album Front Page.
Projekat Gipsy Project, započet 2001. godine, pokazao je koliko duboko Bireli ceni i reinterpretira muziku svojih korena. Albumi i turneje koje su usledile donele su mu još veću popularnost i publiku širom sveta, kulminirajući trijumfalnim koncertom u Olimpiji 2005. godine. Tokom karijere sarađivao je i sa umetnicima poput SylvainaLuca, Dominiquea Di Piazze, DennisaChambersa i mnogih drugih.
Kontinuitet stvaranja
Njegova diskografija svedoči o neverovatnoj kreativnosti i stalnom istraživanju. Od dvostrukog CD-a Djangology i To Bi orNot To Bi iz 2006, preko albuma The Alternative, D-Stringz sa StanleyjemClarkeom i Jean-LucomPontyjem, pa sve do nedavnog Solo Suites iz 2022. svaki projekat otkrivao je nove slojeve njegovog talenta. Godine 2012. odlikovan je Medaljom viteza umetnosti i književnosti, potvrđujući ne samo muzičku virtuoznost, već i status umetnika od nacionalnog i međunarodnog značaja.
U 2023. godini objavio je projekat Bireli Lagrene plays Loulou Gasté, posvećen velikom francuskom kompozitoru i šansoni. Na taj način je ponovo pokazao širinu izraza i spremnost da spaja džez sa tradicijom francuske muzike.
Ulaznice skoro rasprodate
Uz zvučna imena i tradiciju dugu gotovo tri decenije, festival je i ove godine privukao ogromnu pažnju publike. Velik broj ulaznica rasprodat je čak pre početka programa, što svedoči o njegovom značaju i ugledu. Svoje ulaznice možete obezbediti na prodajnim mestima Gigstiksa ili preko njihovog sajta.
Džez spektakl u Novom Sadu
Danas, sa više od četiri decenije na sceni, Bireli Lagrene i dalje ostaje veran svom osnovnom principu, muzici kao slobodi. Njegova virtuoznost, improvizatorski duh i sposobnost da poveže prošlost sa savremenim momentom čine ga jedinstvenim umetnikom svetskog formata.
Nastup na Novosadskom džez festivalu biće prilika da publika uživo iskusi snagu njegovog kvarteta. Muziku koja istovremeno slavi korene gypsyjazza i otvara vrata beskonačnim improvizacijama. Biće to koncert koji spaja virtuoznost i emociju, tradiciju i modernost, i koji će sigurno ostati upamćen kao jedan od vrhunaca festivala.