(VIDEO) KOMANDANT, OSUĐENIK, SIMBOL JEDNOG VREMENA: Životna priča generala Nebojše Pavkovića ČOVEK KOJI JE VODIO VOJSKU U NAJTEŽIM DANIMA
Komandant Treće armije, haški osuđenik i jedna od najkontroverznijih ličnosti srpske vojne istorije General Nebojša Pavković, nekadašnji komandant Treće armije Vojske Jugoslavije i bivši načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije, preminuo je danas u Beogradu u 79. godini života, potvrdili su beogradski mediji.
Pavković se nalazio na lečenju u Vojnomedicinskoj akademiji (VMA), nakon što je krajem septembra ove godine doputovao u Srbiju iz Finske, gde je izdržavao kaznu zatvora na koju ga je 2009. godine osudio Haški tribunal.
Njegov povratak u zemlju usledio je nakon što je Međunarodni rezidualni mehanizam za krivične sudove u Hagu doneo odluku o prevremenom oslobađanju iz humanitarnih razloga, zbog teškog zdravstvenog stanja.
Put vojnika i generala
Nebojša Pavković rođen je 10. aprila 1946. godine u selu Senćan kod Svrljiga. Vojno obrazovanje stekao je u Srednjoj vojnoj školi u Sarajevu i Vojnoj akademiji u Beogradu, koju je završio 1970. godine. Tokom karijere služio je u više garnizona širom bivše Jugoslavije, a u čin generala unapređen je devedesetih godina.
Najznačajnija funkcija u karijeri bila mu je komanda nad Trećom armijom Vojske Jugoslavije, u čijem sastavu su bile snage raspoređene na jugu Srbije i na Kosovu. Na tom položaju našao se u decembru 1998. godine, uoči oružanih sukoba sa pripadnicima tzv. Oslobodilačke vojske Kosova (OVK), i ostao do februara 2000. godine.
U maju 2000. postavljen je za načelnika Generalštaba Vojske Jugoslavije, na mestu generala Dragoljuba Ojdanića, gde je ostao do oktobra iste godine.
Haška optužnica i godina u bekstvu
Krajem 2003. godine, Tužilaštvo Haškog tribunala podiglo je protiv Pavkovića i više visokih zvaničnika Srbije i Crne Gore optužnicu za zločine protiv čovečnosti i kršenje zakona i običaja ratovanja tokom 1999. godine.
Pavković je u početku odbijao da dobrovoljno ode u Hag, tvrdeći da želi da mu se sudi pred domaćim sudovima. U bekstvu je bio više od godinu i po dana, sve do 2005. godine, kada je izručen Haškom tribunalu.
Presuda i dve decenije iza rešetaka
Haški tribunal je 2009. godine proglasio Pavkovića krivim po svih pet tačaka optužnice i osudio ga na 22 godine zatvora. Zajedno sa njim osuđeni su i generali Vladimir Lazarević, Dragoljub Ojdanić, Sreten Lukić i političar Nikola Šainović.
U presudi se navodilo da je Pavković, kao jedan od vodećih ljudi vojnog vrha, učestvovao u udruženom zločinačkom poduhvatu sa ciljem da se nasilnim sredstvima „obezbedi trajna kontrola Srbije nad Kosovom“, što je, kako je navedeno, dovelo do deportacije i stradanja kosovskih Albanaca.
Pavković je kaznu izdržavao u Finskoj, gde je proveo skoro dve decenije u zatvoru, sve do prevremenog puštanja na slobodu u septembru 2025. godine.
Povratak i poslednji dani
Po povratku u Srbiju, Pavković je avionom Vlade Srbije sleteo u Beograd, odakle je sanitetskim vozilom prebačen na VMA. Njegovo zdravstveno stanje bilo je teško, ali stabilno, i nastavio je lečenje pod nadzorom vojnih lekara.
Prema odluci Haškog mehanizma, puštanje na slobodu bilo je uslovljeno poštovanjem sedam tačaka, među kojima je i ograničenje javnih istupanja i obaveza redovnog izveštavanja nadležnih organa.
General Nebojša Pavković preminuo je danas u Beogradu, dve decenije nakon što je osuđen, i nekoliko nedelja nakon što je, teško bolestan, ponovo stupio na tlo svoje zemlje.
