SAKRIVENI SVET SRPSKIH PATRIJARAHA OŽIVLJAVA U KARLOVCIMA Dođite, vidite pečate i potpise, prošetajte kroz tri veka crkvene istorije

Postavku će otvoriti patrijarh srpski Porfirije, a tom činu prisustvovaće i članovi Svetog arhijerejskog Sinoda, koji će tog dana održati sednicu u Sremskim Karlovcima. 

Po rečima direktora Arhiva Srpske pravoslavne crkve dr Radovana Pilipovića, izložba prikazuje značajan segment administracije i kancelarijskog fukncionisanja Srpske pravoslavne crkve od kraja 17. sve do početka 20. veka, konkretno od vremena patrijarha Arsenija III Čarnojevića do patrijarha Lukijana Bogdanovića, što je veliki vremenski period, od 1690. do 1913. godine. 

– Postavka se zasniva na reprodukcijama, ali i originalnim dokumentima srpske crkvene istorije – kaže Pilipović. – Katalog i sama postavka se u potpunosti zasnivaju na dokumentima koji potiču iz Arhiva SPC u Sremskim Karlovcima. Naročito se ističu pečati srpskih mitropolita iz prve polovine 18. veka kao što su Vikentije Jovanoviće, Mojsije Petrović, kao i Pavlu Nenadović, Mojsej Putnik i Stefan Stratimirović. Radi su o otiscima u vosku, kao i o suvim žigovima na papiru.

Pilipović ističe da je karakteristična upotreba heraldičkih elemenata, grba Karlovačke mitropolije, na kome dominira krst sa četiri ocila ili stilizovanih slova „S“, i to, okrenutih jednih ka drugima. Napominje da kroz te pečate može da se sagleda geneza srpskog narodnog grba.

–  Ovakava dokumentarna šetnja omogućava posetiocu da prođe kroz istoriju Srpske pravoslavne crkve, da dodatno shvati istorijski značaj

Sremskih Karlovaca na arhivističkoj i sakralnoj mapi Republike Srbije. Sremski Karlovci su bili nacionalana žila kucavica koja je imala svoje impulse 1690, 1737, 1791, 1794, 1848, 1890.  godine – kaže Pilipović i dodaje da značaj izloženih dokumenata leži u istorijsko pravno i istorijsko kulturnom smislu, poruci i značaju.

Arhiv Srpske pravoslavne crkve počeo je u martu ove godine da radi u Sremskim Karlovcima primivši prethodno arhivsku građu pravoslavnih eparhija na prostoru Karlovačke mitropolije koja je od 1945. godine čuvana u Srpskoj akademiji nauka i umetnosti (SANU). Ovo je prva izložba otkako je Arhiv počeo da funkcioniše u Karlovcima.

– Nadamo se početku skore obnove zgrade stare Patrijaršijske biblioteke, nekadašnjeg zdanja, gde je bila smeštena opština, preko puta česme „Četiri lava“, mesto i dom budućeg srpskog spisohranilišta (crkveno-narodne arhive). Sređivanje arhivske građe uvek pokazuje nešto novo, otkrije neki novi istriografski aspekt, ali treba znati da je posao zaposlenih u arhivima bez početka i bez kraja – poručio je Pilipović.