INSEKTI NAPADAJU SREDNJOVEKOVNU BIBLIOTEKU U opasnosti više desetina hiljada knjiga, starih i po nekoliko vekova
Više desetina hiljada knjiga, starih i po nekoliko vekova, trenutno se uklanja sa polica srednjovekovne opatije u mađarskom gradu Panonhalma, u pokušaju da se spasu od najezde insekata koji bi mogli uništiti neprocenjivu kulturnu baštinu.
Konzervatori su započeli proces uklanjanja oko 100.000 ručno uvezanih knjiga, koje se pažljivo pakuju u sanduke kako bi prošle kroz specijalnu proceduru dezinfekcijom, a krajnji cilj je da se unište sitni insekti, takozvane hlebne bube koje su pronađene u delu biblioteke, prenosi AP.
Ove bube se obično nalaze u suvim prehrambenim proizvodima poput žitarica i začina, ali ih privlače i lepkovi na bazi skroba i želatina koji se koriste u uvezivanju knjiga. Ovo je uznapredovala najezda, otkrivena na više mesta u biblioteci, zbog čega se cela kolekcija tretira kao zaražena, izjavila je Zofija Edit Hajdu, glavna konzervatorka projekta, dodajući da se do sada nisu susretali sa ovakvim razmerama oštećenja.
Do otkrića najezde buba došlo je tokom rutinskog čišćenja biblioteke, kada su zaposleni primetili neuobičajen sloj prašine, a zatim i rupice na knjigama.
Direktorka biblioteke Ilona Ašvanji ističe da oseća duboku odgovornost kada ulazi među police.
-Zapanjujuće je pomisliti da je ova biblioteka postojala i pre hiljadu godina, i da čuvamo prvi katalog knjiga u Mađarskoj - istakla je direktorka Ašvanji.
Među najvrednijim delima su 19 kodeksa, uključujući kompletan primerak Biblije iz 13. veka, kao i stotine rukopisa nastalih pre izuma štampe, i desetine hiljada knjiga iz 16. veka. U borbi protiv buba, sanduci sa knjigama se zatvaraju u hermetički zapečaćene plastične vreće iz kojih se uklanja kiseonik.
Knjige će provesti šest nedelja u okruženju ispunjenom čistim azotom, nakon čega se očekuje da nijedna buba neće preživeti. Pre nego što se knjige vrate na police, svaka će biti pojedinačno pregledana i detaljno usisana, a oštećeni primerci biće sačuvani za naknadne konzervatorske radove, objašnjava AP.
Stručnjaci navode da su klimatske promene verovatno podstakle širenje buba, jer porast prosečnih temperatura u Mađarskoj omogućava insektima više razvojnih ciklusa godišnje. Više temperature pogoduju životnom ciklusu insekata, rekla je Hajdu, ističući da će se u budućnosti sve češće suočavati sa insektima zbog globalnog zagrevanja.
Manastir u Panonhalmi, osnovan pre više od hiljadu godina, jedna je od najstarijih obrazovnih ustanova za u Mađarskoj i deo je svetske baštine pod zaštitom UNESCO-a.
Opatija na brdu iznad severozapadne Mađarske čuva najstariju kolekciju knjiga u zemlji, kao i neka od najvažnijih pisanih dokumenata u istoriji Mađarske.
Ova verska i kulturna institucija, kako pojašnjava AP, preživela je vekove ratova i osmansku okupaciju, i danas predstavlja jedno od najvažnijih središta kulturnog identiteta u srednjoj Evropi.