U VOJVODINI 100 SERTIFIKOVANIH PROIZVOĐAČA I PRODAVACA ORGANSKIH PROIZVODA Našu zdravu hranu jedu u Švajcarskoj, EU, Americi
Kad uđete u prodavnicu i potražite proizvode s etiketom „organski proizvedeno”, želite da budete sigurni da je višestruko viša cena opravdana istinskom brigom o proizvodnji hrane po principima organske proizvodnje.
Organska proizvodnja je oblik poljoprivrede koji se zasniva na korišćenju prirodnih resursa i procesa, bez sintetičkih hemijskih sredstava, sa ciljem očuvanja zdravlja ljudi, životinja i životne sredine. Ovaj pristup podrazumeva brigu o zemljištu, biodiverzitetu i održivom korišćenju resursa.
U Srbiji se organska proizvodnja organizovano sprovodi od početka 2000-ih godina, a prvi pravni okviri uspostavljeni su 2006. godine. U poslednjoj deceniji, broj organskih proizvođača je u porastu — prema dostupnim podacima, u sistemu kontrole i sertifikacije nalazi se preko 7.000 proizvođača, a površine pod organskom proizvodnjom premašuju 20.000 hektara.
Biljke, životinje i čovek
- Organska proizvodnja funkcioniše kao zatvoren ekosistem, u kojem su povezani zemlja – biljke – životinje – čovek. Svaka karika u tom sistemu doprinosi ravnoteži prirode i zdravlju okruženja.
Uspostavljanje određenog standarda u proizvodnji odražava odgovornost proizvođača prema poslu kojim se bavi. Većina standarda je dobrovoljna i prilagođena specifičnim tržištima (izuzev onih, propisanih zakonom, za određene kategorije proizvoda u Republici Srbiji. U Vojvodini imamo 100 sertifikovanih organskih proizvođača koji se bave biljnom proizvodnjom, stočarstvom, preradom biljnih proizvoda, trgovinom i uvozom organskih proizvoda. Njihovi proizvodi se najvećim delom plasiraju na domaće tržište Srbije, ali se, takođe, izvoze na Balkan, u zemlje Evropske unije, Švajcarsku, Veliku Britaniju, pa čak i u Sjedinjene Američke Države.
Sprovođenje i kontrola standarda u organskoj proizvodnji od ključnog su značaja. Standardi osiguravaju da je celokupan proizvodni proces obuhvaćen i praćen određenim kontrolnim mehanizmima. Organska proizvodnja sama po sebi predstavlja standard. Ukoliko proizvođač razume važnost prilagođavanja tržišnom poslovanju u oblasti organske proizvodnje, potrebno je da svoju proizvodnju uskladi s propisanim uslovima i uvede standard organske proizvodnje.
Proizvodi se najvećim delom plasiraju na tržište Srbije
Pitanje koje se nameće je i šta je potrebno proizvođaču da bi uspostavio standard organske proizvodnje?
Prvi korak jeste detaljno upoznavanje sa pravilima organske proizvodnje – kako opštim, tako i specifičnim za odabranu poljoprivrednu kulturu. Dostupna je raznovrsna literatura na ovu temu, a povremeno se organizuju i edukacije za proizvođače. Samostalno proučavanje zakona i pravilnika takođe je važan deo edukacije, jer omogućava razumevanje dozvoljenih i zabranjenih praksi u organskoj proizvodnji.
Drugi korak podrazumeva kontaktiranje ovlašćenog kontrolnog tela za sertifikaciju organske proizvodnje. Spisak ovlašćenih tela dostupan je na zvaničnim stranicama Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, u okviru Grupe za organsku proizvodnju.
Bez kontrole, postoji veliki rizik da se proizvodi lažno predstavljaju kao organski, što podriva ceo sistem i nanosi štetu poštenim proizvođačima.