Novi roman kineskog nobelovca Mo Jena

naslov kineskog nobelovca Mo Jena. Reč je o romanu „Smrt na sandalovom kocu“, koji je sa kineskog jezika prevela Ana M. Jovanović.

Pre no što je 2012. dobio Nobelovu nagradu, Mo Jen nije  bio poznat u Srbiji. Sada ima širok krug čitalaca, koji u njegovoj prozi obožavaju neverovatan spoj istorije,  fikcije i savremenosti. To mogu da očekuju i u najnovijem prevedenom romanu. Uz možda bizarnu mogućnost da porede varvarski običaj kažnjavanja nabijanjem na kolac u Mo Jenovoj, i u prozi našeg nobelovca Ive Andrića.

Radnja ovog romana događa se u vreme tzv. Bokserskog ustanka (1897–1901) koji je buknuo u kineskoj provinciji Šandung protiv nemačke kompanije koja gradi železnicu i uticaja zapadnih sila i hrišćanskih misija. Glavna junakinja bezuspešno pokušava da spase oca, znamenitog pevača lokalne opere i jednog od vođa ustanka, od laganog i bolnog umiranja posle nabijanja na sandalov kolac. Kaznu treba da izvrši njen svekar, poznati Dželat iz Gaomija.

Pisac sučeljava dve tradicije ukorenjene u kineskoj kulturi: gaomijsku operu kao važan deo kineskog kulturnog nasleđa i požrtvovani duh kineskog naroda. S druge strane, pripreme za pogubljenje i sam čin pogubljenja opisani su izrazito teatralno, uz isticanje surovosti i tamnih strana ljudskog uma. Prepletom ta dva toka radnje, koji će se na kraju romana stopiti u jednu pozorišnu predstavu, Mo Jen ukazuje na tamne i svetle strane kako društva, tako i čovekove prirode. Istovremeno, roman “Smrt na sandalovom kocu” je i  ljubavna priča i nemilosrdna kritika političke korupcije u završnim  vladavine dinastije Ćing, poslednje carske loze u Kini- najavljuje izdavač.

Mo Jen, u maniru halucinantnog realizma spaja narodne priče, istoriju i savremeno doba. U svojim delima uspeva da oslika upečatljiv portret Kine.

Pravo ime ovog kineskog pisca je Guan Moje, a književni pseudonim Mo Jen,  na kineskom znači „onaj koji ne govori“.

R. L.