VERSKI OBRED BEZ ZNANJA SPC na lokalitetu manastira Bogorodice Hvostanske EPARHIJA: Rimokatolički sveštenik s Kosova održao POLITIČKI GOVOR s otvorenim NACIONALISTIČKIM porukama
BEOGRAD: Eparhija raško-prizrenska saopštila je da je na arheološkom lokalitetu srednjovekovnog manastira Bogorodice Hvostanske, u selu Studenica kod Istoka, unutar zakonom ustanovljene specijalne zaštićene zone, u sredu, 23. jula održan javni skup sa verskim obredom bez znanja i saglasnosti SPC što predstavlja, kako se ukazuje, direktno kršenje odredbi Zakona o specijalnim zaštićenim zonama.
Kako navodi eparhija na sajtu, tokom obreda, rimokatolički sveštenik sa Kosova, Fran Koljaj, održao je govor sa otvorenim nacionalističkim porukama, koristeći zapaljivi jezik koji podstiče međuetničku i međuversku mržnju, u očiglednoj nameri pogrešne interpretacije istorijski dokumentovanih činjenica i radi prisvajanja nasleđa SPC.
Eparhija raško-prizrenska najoštrije osuđuje teško kršenje zakona kao nastavak niza provokacija usmerenih protiv SPC, i urgentno poziva međunarodne subjekte da se aktivno angažuju na zaštiti ugroženih verskih i kulturnih dobara SPC, i obezbede pouzdane međunarodne garancije Crkvi u uslovima, kako se dodaje, sve učestalijih kršenja važećih pravnih normi i odsustva adekvatnih reakcija kosovskih institucija, navodi se u saopštenju.
Ističe se da je Koljaj održao politički govor sa izrazito nacionalističkim sadržajem, zagovarajući netrpeljivost prema licima koja nisu albanskog etničkog ili rimokatoličkog porekla, posebno usmeravajući napade na pravoslavne Srbe i muslimane, što se vidi iz govora i bez ikakve istorijske i pravne osnove nazivajući dobro dokumentovani srpski pravoslavni manastir 'etnički albanskim i ilirskim'".
Podsećaju i da je srednjovekovni manastir Bogorodice Hvostanske rekonstruisan na temeljima starije bazilike tokom treće decenije 13. veka.
Izgrađen je u prepoznatljivom arhitektonskom stilu raške škole, pod crkvenim pokroviteljstvom nakon uspostavljanja Srpske pravoslavne eparhije Hvostanske 1219. godine, episkopskog sedišta koje je osnovao Sveti Sava.
Manastir je ostao u neprekidnoj liturgijskoj upotrebi Srpske pravoslavne crkve sve do kraja 17. veka, o čemu svedoči bogatstvo sačuvanih dokumentarnih izvora i crkvenih artefakata.
Nakon toga, manastir je pretrpeo oštećenja u burnim istorijskim događajima, zapusteo je, a građa je postepeno odnošena.
Danas su na tom mestu sačuvani samo ostaci velike srednjovekovne crkve, pratećih objekata i utvrđenja.
Budući da je reč o verskom i kulturnom dobru od izuzetnog značaja, oko ostataka crkve Bogorodice Hvostanske je 4. juna 2008. godine, uz više od četrdeset drugih većih ili manjih zaštićenih zona koje obuhvataju srpske srednjovekovne crkve i manastire, uspostavljena Specijalna zaštićena zona u prečniku od 100 metara, u skladu sa Zakonom o specijalnim zaštićenim zonama.
Unutar te zone, nikakve zabranjene ili ograničene aktivnosti, uključujući javna okupljanja, ne mogu se održavati bez prethodne saglasnosti SPC i Saveta za sprovođenje i nadgledanje.
Eparhija raško-prizrenska naglašava da je ovo samo najnoviji u nizu incidenata koji pokazuju zabrinjavajuću eroziju njenih prava i sloboda, koja se ili otvoreno zanemaruju, ili proizvoljno tumače.
Brojni su incidenti na koje kosovske institucije nisu pravno reagovale ili su ih čak potpuno ignorisale, dok, istovremeno, otvoreni napadi na SPC u pojedinim medijima i na društvenim mrežama, stvaraju atmosferu potpune nekažnjivosti za nezakonita dela usmerena protiv Crkve i njenog nasleđa na Kosovu i Metohiji, navodi eparhija.
Ukazuju i da se takvi nezakoniti akti sve češće sprovode bez ikakvih pravnih posledica i da će detaljno razmotriti sve raspoložive pravne mogućnosti radi pokretanja postupaka protiv počinilaca ovog čina, koji se može tumačiti kao krivično delo, kao i zbog kršenja Zakona o specijalnim zaštićenim zonama.
Međutim, usled višegodišnjeg institucionalnog nemara i selektivne primene zakona koji se odnose na nasilje nad objektima SPC, postoji ozbiljna bojazan da će i ovaj najnoviji incident ostati nesankcionisan, ističe eparhija.
Dodaje se da taj nemili događaj, kao i drugi u poslednjim godinama koji sve više zadiru u garantovana prava Crkve, pokazuje do kog je stepena narušen pravni okvir koji reguliše život SPC.
Ovi događaji naglašavaju hitnu potrebu za jačanjem pravnog statusa SPC na Kosovu, u skladu sa međunarodnim inicijativama, kako bi se obezbedilo trajno prisustvo i sigurnost njenog sveštenstva, monaštva i vernika, kao i efikasna zaštita njenog kulturnog i verskog nasleđa pod snažnim međunarodnim garancijama, zaključuje eparhija.
