U Srbiji gastarbajteri Rusi, Nemci, Turci...

Novim zakonskim aktom, načelno, svaki stranac koji u Srbiji ostvaruje prava po osnovu rada ima obavezu da pribavi dozvolu za rad. Međutim, Zakon predviđa i pojedine izuzetke kao što su stranci koji borave u Srbiji kraće od 90 dana, koji su vlasnici, osnivači, zastupnici ili članovi organa pravnog lica, a nisu zasnovali radni odnos. Takođe. izuzetak su i upućena lica, koja izvode radove na osnovu ugovora o nabavci robe, nabavci ili zakupu mašina ili opreme i njene isporuke, instaliranja, montaže, opravke ili obuke za rad.

Radnu dozvolu za zapošljavanje izdaje Nacionalna služba za zapošljavanje, a moguće ju je izdati pod uslovom da poslodavac pre podnošenja zahteva nije otpuštao zaposlene po osnovu tehnološkog viška, kao i da mesec dana pre podnošenja zahteva na evidenciji nezaposlenih u Srbiji nije bilo naših državljana, koji imaju odgovarajuću kvalifikaciju. Izdaju se i radne dozvole za posebne slučajeve zapošljavanja kao što su upućena lica i nezavisni profesionalci. Zakon postavlja uslov da upućena lica moraju biti zaposlena kod stranog poslodavca najmanje godinu dana, kao i da je zaključen ugovor između stranog poslodavca i poslodavca u Srbiji.



Zakon predviđa i mogućnost da Vlada Srbije ograniči broj izdatih dozvola za rad odnosno uvede kvote u slučaju poremećaja na domaćem tržištu rada.

Prema podacima NSZ, koji su dostavljeni “Dnevniku”, za godinu dana primene Zakona o zapošljavanju stranaca , zaključno sa ovim mesecom, strancima je izdato 6.362 radne dozvole. Najviše radnih dozvola strancima izdato je u filijali NSZ u Beogradu - 4.497, a potom u Novom Sadu - 670. Za Niš je izdato 265 radnih dozvola za strance, Sremsku Mitrovicu - 119, Novi Pazar - 143, Suboticu - 73, Kragujevac - 82, Čačak - 75, Leskovac - 72 .



U istom periodu, prema podacima koje je “Dnevnik” dobio od  načelnice odeljenja za rad sa osiguranicima, obveznicima i registrom Centralnog registra Arnele Savić, tokom prošle godine je na osnovu osiguranja iz radnog odnosa u Srbiji bilo prijavljeno 4.875 stranih državljana. Za razliku između broja izdatih radnih dozvola - 6.362 i broja prijavljenih stranih radnika - 4.875 objašnjeno je da ne moraju svi koji su dobili radnu dozvolu biti odmah i zaposleni, odnosno ne znači da su se svi zaposlili, a radno mesto jeste osnov za prijavu u Centralni registar koji beleži sve zaposlene kojima se uplaćuju obavezni doprinosi.



Najveći broj radnih dozvola izdato je Rusima, Kinezima, Turcima, Rumunima, Nemcima, Grcima i državljanima Bosne i Hercegovine. Rusi su u Srbiji najčešće zaposleni u NIS „Gaspromnjeftu”, „Lukoilu”, pojedinim bankama i rade na menayerskim i upravljačkim mestima. Državani Kine rade u trgovinama i restoranima sa tradicionalnom kuhinjom, dok se Rumuni i državljani BiH  najčešće zapošljavaju kao zemljoradnici i rudari.

Od državljana Evrospke unije najviše radnih dozvola izda se Nemcima, Italijanima, Austrijancima i Grcima, koji su zaposleni kao menayeri u preds-

tavništvima u okviru svojih kompanija u Srbiji i inženjeri u fabrikama koje su ovde otvorene.



LJ. Malešević

 

U Vojvodini lane 19  dozvola



Iz Nacionalne službe za zapošljavanje “Dnevniku” je dostavljen i podatak da je prošle godine sa evidencije nezaposlenih u Vojvodini do posla došlo 19 stranih državljana, od kojih su 12 žene. S druge strane, u Centralnom registru obaveznog osiguranja objasnili su da ne postoji tehnička mogućnost za dobijanje podataka koliko je stranih radnika u Vojvodini, kao i po gradovima, jer se vode samo podaci o ukupnom broju zaposlenih stranaca u Srbiji.