NAJHLADNIJA REKA SVETA TEČE KROZ SRCE BALKANA Njena boja ostavlja bez daha, ali jedna stvar brine naučnike
Poznata po izuzetno hladnoj, čistoj i tirkizno-plavoj vodi, reka Neretva koja protiče kroz Bosnu i Hercegovinu, nije samo prirodni fenomen, već i ekološki dragulj.
Svojim tokom povezuje planinske predele Dinarskih Alpa sa Jadranskim morem, a smatra se najhladnijom rekom na svetu!
Izvori reke Neretve potiču iz glečera i podzemnih voda na visinama iznad 1.200 metara, a osim što impresionira lepotom, Neretva je i dom brojnim endemskim i ugroženim vrstama, dok se istovremeno suočava s ozbiljnim ekološkim pretnjama. Ova reka je simbol prirodne raznolikosti, ali i borbe za očuvanje jednog od poslednjih netaknutih rečnih ekosistema na Balkanu.
O reci Neretvi
Poznata i pod starim nazivom Narenta, Neretva je deo šireg Jadranskog basena i uliva se u Jadransko more. Površina sliva reke iznosi ukupno 10.386 kvadratnih kilometara (4.010 kvadratnih milja), dok je njena dužina 225 kilometara, od čega je 208 kilometara u Bosni dok je ostatak u Hrvatskoj. Tokom letnjih meseci, prosečna temperatura vode u Neretvi iznosi oko sedam stepeni.
Reka Neretva izvire u planinama Dinarskih Alpa, na nadmorskoj visini od 1.227 metara gde nastaje od otapanja tri velika glečera i podzemnog izvora koji se nalazi ispod planine Jabuka. Upravo ova nadmorska visina doprinosi izuzetno niskim temperaturama reke, koje u proseku jedva prelaze tačku smrzavanja. Najhladniji deo reke nalazi se u njenom gornjem toku – Gornjoj Neretvi.
Neretva teče preko podloge od krečnjaka i dolomita, koji formiraju sistem pećina i kraških udubljenja. Zbog ovih geoloških osobina, Neretva se smatra kraškom rekom i najdužom te vrste u istočnom delu Jadranskog basena. Reka je poznata po izuzetno čistoj i bistroj vodi, kao i po karakterističnoj dubokoj zelenkasto-plavoj boji.
Živi svet najhladnije reke sveta
Gornja Neretva i njeno okruženje predstavljaju dom za brojne biljne i životinjske vrste. Zapravo, oko četvrtine svih evropskih vrsta riba može se pronaći upravo u Neretvi. Neki istraživači procenjuju da je nešto više od 10% tih riba endemsko za ovaj region.
Tri poznata primera endemskih vrsta su: mramorna pastrmka, neretvanska mekousna pastrmka i zubonja. Sve ove vrste pripadaju porodici lososa i klasifikovane su kao ugrožene. Razvoj u reci i oko nje doveo je do značajnog uništavanja prirodnog staništa, što se smatra glavnim razlogom za ugrožen status ovih vrsta.
Pored toga, ekosistem Neretve ugrožen je i invazivnim vrstama. Jedna od najrasprostranjenijih invazivnih vrsta u reci je smuđ, za koga se veruje da potiče iz Ramskog jezera. Prvi put je primećen 1990-ih godina. Uvođenje ove vrste u ekosistem dovelo je do pada populacija lokalnih riba, uključujući bjelicu, mramornu pastrmku, jadransku ukljavu i neretvansku mekousnu pastrmku.
