(VIDEO) OVO JE MODEL PO KOME JE JEDNA PORODICA POČELA DA DRMA SVETOM Šahovska matrica moći „Rotšilda Istoka“

Pojedinci i institucije raspoređeni su u jasne uloge koje određuju kako kapital, uticaj i društveni status kruže i opstaju. Praktičan primer kako se ove šahovske uloge manifestuju u stvarnom svetu jeste priča o porodici Sason, poznatoj kao „Rotšildi Istoka”.

Šahovska tabla

Najbrojniji su Pešaci (Pešadija) – masa ljudi predvidljiva, poslušna i spremna da bude žrtvovana u korist interesa elite. Oni čine temelj sistema, baš kao što radna snaga imperija ili moderni potrošači omogućavaju akumulaciju moći bez stvarnog uticaja na odluke.

Top (Rook) simbolizuje one koji rade 80% posla u okviru sistema, efikasne i disciplinovane izvršitelje. Među njima su Džek Ma, kineski preduzetnik i osnivač Alibaba grupe, poznat po revoluciji e-trgovine u Kini, i Endju Karnegi, industrijalac i filantrop iz SAD koji je stvorio čeličnu industriju i značajno uticao na američku ekonomiju 19. veka. Njihova snaga leži u organizacionim sposobnostima, ali promena pravila može im stvoriti slabost.

Konj (Knight) predstavlja kreativne disruptore i vizionare koji povezuju delove sveta koje drugi ne vide. To su Ričard Branson, britanski preduzetnik i osnivač Virgin Group, poznat po inovativnom pristupu biznisu Džon Mekfi, osnivač Mekfi antivirusnog softvera; i Kanje Vest, američki muzičar i modni dizajner, poznat po kulturnom uticaju i kontroverznim javnim nastupima. Konji pomeraju granice, ali su podložni riziku izolacije i sankcija.

Lovac (Laufer / Bishop) deluje strateški, strpljivo i iz senke. Primeri su Edvard Snovden, bivši radnik NSA i CIA, poznat po otkrivanju tajnih nadzornih programa; Jensen Huang, suosnivač NVIDIA-e i inovator u polju grafičkih procesora i veštačke inteligencije; i Masajoši Son, osnivač SoftBank-a, poznat po strateškim ulaganjima u globalne tehnološke kompanije. Lovci oblikuju tokove moći iz senke i često odlučuju o ključnim potezima.

Kraljica (Queen) simbolizuje moć koja može delovati u svim pravcima i trenucima, nezavisno od pravila koja ograničavaju ostale figure. To su institucije i pojedinci sa izuzetnom operativnom moći: Federalne agencije, vojne strukture i upravljači globalnim politikama i ekonomskim tokovima. Njihova moć je dugoročna i direktno utiče na svakodnevni život miliona ljudi.

Kralj (King) drži moć koja traje vekovima. To su nevidljive porodice i grupe sa bogatstvom u trilionima dolara koje postavljaju pravila igre, kontrolišu tokove kapitala i određuju strukturu u kojoj ostali igrači deluju. Iako deluju pasivno, oni su arhitekte same šahovske table moći.

Porodica Sason

Kao praktičan primer kako se ove šahovske uloge manifestuju u stvarnom svetu, porodica Sason, poznata kao „Rotšildi Istoka“, pokazuje kako vizija, mreže i strateška fleksibilnost pretvaraju kapital u trajnu moć. Sasonovi potiču iz Bagdada krajem 18. veka, a David Sasoon (1792–1864) transformisao je nasleđe u međunarodnu imperiju preseljenjem u Bombaj 1832. godine. Osnivajući kompaniju „David Sassoon and Sons“, kontrolisao je opijumsku trgovinu i globalne tokove pamuka, iskorišćavajući konflikte poput Prvog opijumskog rata (1839–1842) i Građanskog rata u SAD (1861–1865). Kroz ovu trgovinu, Sasonovi su upravljali stotinama tona indijskog pamuka i opijuma, dok su akumulirali bogatstvo koje se procenjuje na desetine miliona funti tog vremena.

Albert Abdulah David Sason (1818–1896) preselio se u Englesku kako bi porodicu integrisao u britansko visoko društvo, sklapajući brakove sa Rotšildima i stičući pristup kraljevskim krugovima. Filip Sason (1888–1939) balansirao je politički uticaj sa kulturnim prestižom, dok je Rejčel Bir oblikovala javno mnjenje kroz uredničku moć u britanskim novinama „The Observer“ i „The Sunday Times“. U 20. veku, Ser Viktor Sason (1881–1961) pokušao je da postavi imperiju u Šangaju, gradeći Cathay Hotela, ali se suočio sa anti-kolonijalnim pokretima, japanskom invazijom (1937) i dekolonizacijom (Indija 1947, Kina 1949), što je dovelo do sloma poslovnog modela porodice.

Filantropski rad Sasonovih, uključujući izgradnju biblioteka, škola, bolnica i sinagoga, osvetljava paralelu sa ulogama Lovaca i Kraljice – moć iz senke i oblikovanje društva. Istovremeno, njihova istorija opijumske trgovine  manipulacija tržištima pamuka osvetljava mračnu stranu moći koja je često nevidljiva široj javnosti, ali odlučujuća u oblikovanju globalnih tokova kapitala i moći.

Kombinacija šahovske matrice i istorije porodice Sason omogućava dublje razumevanje kako pojedinci i grupe funkcionišu unutar sistema moći: od Pešadije, preko disciplinovanih Topova i kreativnih Konja, do strateških Lovaca, moćnih Kraljica i dalekosežnih Kraljeva. Ova sinteza otkriva ne samo ko drži moć, već i kako ona opstaje i kako se može koristiti, manipulisati ili izazvati.

Kako prekinuti igru moći

Igra moći opstaje dok tokovi novca, resursa i poslušnosti ne prestaju. Ako bi mase prestale da troše, proizvode i plaćaju poreze, sama šahovska igra koju drže Kraljevi bi se značajno oslabila. To ne znači da je trenutak lako ostvariv, ali pokazuje princip: kada tokovi prestanu, i najmoćniji gube kontrolu. Porodica Sason jasno ilustruje kako imperije opstaju dok su podržane resursima, a slabe kada se ti tokovi prekidaju.

Dr Goran Dejanović