Žena koja se ponosila imenom "usedelice" i ostavila zakladu za obrazovanje

Danica Konjević nikada se nije udala, sama je upravljala velikim imanjem, čitala je knjige na tri jezika i na kraju je sve što je imala ostavila za školovanje siromašne dece. Njena priča je priča o ženi koja je pisala istoriju drugačije od ostalih. Kada pominjete žene Vojvodine koje su obeležile istoriju, ime Danice Konjević retko ko zna. A trebalo bi. Jer ova žena, rođena 1873. godine u porodici sveštenika Jovana Konjevića i učiteljice Jelene, živela je život koji je bio revolucija u malom - tiha, ali uporna pobuna protiv onoga što se od žene očekivalo na prelazu iz 19. u 20. vek.

Danica Konjović je rodom iz Sombora i sa porodicom prešla u Suboticu. Završila je subotičku gimnaziju, a pokazivala je sklonosti i ka glumi. Vreme u kome je živela obeležilo je osnivanje ženskih organizacija, dobrotvornih, društava i jačanje ženskog aktivizma na prostoru današnje Vojvodine. Stvaranjem Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca društvene prilike na severu današnje Srbije se menjaju. Prilikom posete Kralja Aleksandra Karađorđevića Subotici Danjica Konjović
je poklonila čuturu.

“Svatovsku čuturu sa srpskim grbom i guslama na crvenoj kadifi, poklonila je prestolonasledniku subotička Srpkinja Danica Konjević, čija je to bila porodična relikvija, kupljena 1884. godine za njenu svadbu, a ona je tada namenila njemu, sa posvetom: Vaše Visočanstvo, relikviju moga doma, tolikog godina skrivanu od očiju zlobnih na sve što se srpsko zvalo, u srećnom času, kada nas pohodite dajući nam srpsku slobodu, u znak neopisane radosti i veselja zbog toga, dajem Vam, sa toplom željom, da je primite kao znak istrajnosti naše za sve ono što je srpski grb značio i o čemu su gusle i pesma nama, tiho i stalno pričale.

Arhivska građa u Arhivu Vojvodine i Istorijskom arhivu Subotice otkriva nam potpuno drugačiju sliku od one o nežnoj i bespomoćnoj ženi kakva se očekivala u to vreme. Danica je bila samosvojna, dobro organizovana osoba koja je suvereno vladala ulogom koja priliči uglednom domaćinu. 

Na njenoj listi pročitanih knjiga nalaze se dela na srpskom, mađarskom i nemačkom jeziku. Čitala je Hajnriha Hajnea, Alfonsa Dodea, Voltera. Bila je pretplaćena na srpski časopis "Branik"i bunjevački "Neven". Od 1895. bila je pretplatnica, a zatim i članica Srpske književne zadruge. 

Pored maternjeg srpskog jezika, govorila je i mađarski i nemački jezik i bila je upućena u savremenu evropsku književnu produkciju. 

Danica je bila aktivna članica i dobrotvorka Dobrotvorne zadruge Srpkinja u Subotici. Pomagala je srpske pravoslavne crkvene opštine u Bačkoj, a slala je i novac za sirotinju na Kosovu i Metohiji. O tome svedoči zahvalnica mitropolita Raško-prizrenskog Nićifora iz 1907. godine. Mesni odbor Kola srpskih sestara u Subotici osnovan je 8. juna 1938. godine, a već posle godinu dana brojao je preko 350 članica. Prema podacima iz Istorijskog arhiva Subotica, 1939. godine članice Kola "pomagale su siromošnu decu dobrovoljačkih kolonija, obezbeđivale hranu i odeću, lekarske usluge.

Testament koji je menjao živote

Testamentom koji je sačinila 1. marta 1922, četiri meseca pre smrti, Danica je formirala Zakladu Jelene i Danice Konjević. Deo koji se temeljio na prihodima od kuće u Subotici, od oranica, vinograda i livada bio je namenjen školovanju ženske dece. Želja joj je bila da zadužbina nosi naziv "Jelena i Danica Konjević", a njome da rukovodi crkveni odbor. "Iz čistog prihoda dodeljivale bi se stipendije za devojke trgovaca, sveštenika, učitelja i nižih činovnika, uglavnom Subotičana za pohađanje univerziteta, umetničke ili visoke domaće škole"

Internat "Srpska uzdanica"

Krajem tridesetih godina 20. veka crkveni odbor je ustupio kuću u centru Subotice lokalnom ogranku Kola srpskih sestara. Tako je formiran ženski internat "Srpska uzfdanica". Već 1939/40 smešteno je 18 učenica, a pred početak Drugog svetskog rata internat je radio punim kapacitetom.

Srpska pravoslavna crkvena opština u Subotici odgovorila je pozitivno na molbu: "Da je intencija pokojne Danice Konjević bila ta, da se njenom ostavinom pomaže srpski pravoslavni ženski podmladak... te je gornja molba usvojena, i Odboru Kola srpskih sestara u Subotici 1. aprila 1940. godine je ustupljena cela zadužbinska kuća Danice Konjević na besplatnu upotrebu u svrhu održavanja ženskog internata "Srpska uzdanica". 

Danica Konjević tragično je završila život 1922. godine, bacivši se pod voz.

Danica Konjević je bila žena koja je pisala istoriju po svojim pravilima. U vremenu kada se od žene očekivalo da bude tiha i poslušna, ona je bila glasna i samostalna. U vremenu kada se očekivalo da se uda i rađa decu, ona je izabrala da "pomaže srpski pravoslavni ženskiž podmladak" kroz obrazovanje.

Možda je najvažnije od svega što je pokazala da se može živeti drugačije i da se može ostaviti trag koji traje duže od jednog života. Njena "Srpska uzdanica" obrazovala je generacije devojaka koje su nastavile da pišu istoriju na svoj način. 

Njen životni put pokazuje naznake redefinisanja ženske pozicije u društvu – samostalnost i odbijanje braka uz istovremeno kreiranje strategija kojima bi predupredila ogovaranja društva kroz dobrotvorstvo i ispoljavanje vere. U tome je Danica Konjević bila preteča mnogih žena koje će tek doći, žena koje će svojom hrabrošću i vizijom graditi bolju budućnost za generacije koje
dolaze.

Projekat „Žene Vojvodine koje su pisale istoriju“ realizuje Dnevnik Vojvodina Press, a sufinasiran je iz budžeta Ministarstva informisanja i telekominijacija. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.