(FOTO) SRPSKI ORAO POD SATELITSKIM NADZOROM Naučne inovacije u cilju opstanka ugrožene vrste
PRIJEPOLJE: U neposrednoj blizini Prijepolja po prvi put je jedan mladunac surog orla – veličanstvene grabljivice sa crvene liste faune Srbije – opremljen satelitskim odašiljačem, čime je započet novi nivo istraživanja ove strogo zaštićene vrste.
Na stenovitim liticama jugozapadne Srbije, tim stručnjaka iz Instituta za multidisciplinarna istraživanja Univerziteta u Beogradu uspešno je realizovao postavljanje specijalnog uređaja, teškog svega nekoliko desetina grama, koji ne remeti prirodno ponašanje ptice, ali omogućava neprekidno praćenje njenog leta, kretanja, ponašanja i izbora staništa.
– Zahvaljujući ovom uređaju, možemo znati tačno gde se mladunac nalazi, kojom se brzinom kreće, da li leti ili miruje, a sve to u realnom vremenu. To je za nas ogroman pomak u istraživanju ove vrste, naročito jer su prve četiri do pet godina života surih orlova do sada bile potpuna nepoznanica – kaže za agenciju RINA dr Draženko Rajković iz Instituta za multidisciplinarna istraživanja.
Uređaj je montiran pomoću specijalnih teflonskih traka koje ne oštećuju perje ptice, a zbog minimalne težine (svega 2–3 odsto mase ptice) orao ga gotovo i ne oseća. Ova inovativna metoda koristi se širom sveta u istraživanjima velikih grabljivica, a sada je po prvi put primenjena i u Srbiji.
Ovaj poduhvat deo je sveobuhvatnog programa očuvanja i istraživanja retkih vrsta koji Institut realizuje uz podršku Zavoda za zaštitu prirode Srbije, Nacionalnog parka Tara, kao i lokalnih ekoloških organizacija poput “Jadovnik – oaza netaknute prirode”.
– Cilj nam je da razumemo kako suri orao koristi prostor, koja su mu najvažnija mesta za ishranu, gnežđenje i odmor, i na osnovu tih saznanja osmislimo mere za očuvanje vrste. Satelitsko praćenje će trajati godinama i doneti dragocene informacije koje do sada nismo imali – ističe dr Stefan Skorić, pomoćnik direktora za nauku u Institutu.
Suri orao (Aquila chrysaetos), koji vekovima gospodari visinama i teško pristupačnim stenama, u Srbiji opstaje u ograničenom broju – procenjuje se da ih ima svega između 55 i 75 gnezdećih parova. Najveći broj nalazi se upravo u zapadnim delovima zemlje, dok ih u Vojvodini gotovo da i nema.
Od sada, jedan mladi suri orao iz Prijepolja više neće biti sam u svojim nebeskim visinama – svaki njegov let, pokret i izbor staništa biće deo šire naučne slike koja može pomoći da ova plemenita ptica preživi izazove modernog doba i ostane deo našeg prirodnog nasleđa.
