Nivo vode u bunarima na istorijskom minimumu ATINA PRED VELIKOM KRIZOM Grčki rezervoari ušli u "crveno", požari dodatno otežali vodosnabdevanje
Najnovije analize pokazuju da se grčka prestonica nalazi pred ozbiljnom krizom snabdevanja vodom.
Rezervoari vode u Atici, regionu u kojem se nalazi Atina, beleže istorijski niske nivoe, a situacija dodatno eskalira nakon razornih požara i posledica klimatskih promena.
Rekordno nizak vodostaj u glavnim rezervoarima
Prema istraživanju FloodHUB servisa BEYOND operativne jedinice IADET/EEA, četiri glavna izvora vodosnabdevanja Atine — Mornos, Evinos, Iliki i Maraton — nalaze se pod velikim hidrološkim stresom. Najveći teret snosi Mornos, koji pokriva većinu potrošnje i čija je površina u maju 2025. godine iznosila tek 65% prosečne maksimalne vrednosti za taj mesec. Za poređenje, 2024. godine taj procenat je bio 79%, a 2022. čak blizu 100%.
Još alarmantniji podaci stižu sa rezervoara Evinos, čija je površina u maju 2025. pala na samo 2,3 km² — značajno ispod nivoa preliva od 3,6 km². Podaci pokazuju da je sistem napunjen na oko 60%, što se smatra kritičnim nivoom.
Klimatske promene i požari dodatno pogoršavaju stanje
Istraživanja ukazuju da su klimatski uslovi u regionu sve izazovniji. Mornos je tokom 2024. imao izuzetno nisku snežnu pokrivenost (ispod 10%), visok toplotni stres (oko 30%) i manjak padavina, što je dovelo do hidrološke suše. Iako su uslovi u 2025. donekle poboljšani, problemi ostaju ozbiljni.
Osim manjka vode, područje oko Atine se suočava i sa porastom temperatura tla nakon razornih požara u leto 2024. godine. Nacionalna opservatorija u Atini i državni istraživački institut Meteo otkrili su da je temperatura zemljišta u nekim područjima porasla i do 10 stepeni Celzijusa, usled potpunog gubitka vegetacije.
Poređenja podataka pre i posle požara, kao i analize tokom toplotnih talasa u julu 2024. i junu 2025, ukazuju da je površinsko tlo značajno toplije, što dodatno utiče na isparavanje i pogoršanje stanja u rezervoarima.
Grčka među najugroženijima u svetu
Prema izveštaju Svetskog instituta za resurse i analizi kompanije Deloitte, Grčka se nalazi na 19. mestu u svetu po riziku od nestašice vode. Problemi su višeslojni: kombinacija masovnog turizma, intenzivne poljoprivrede, klimatskih ekstrema i zastarele infrastrukture.
Ko prati stanje i upozorava?
Jedinica BEYOND koristi satelitske podatke visoke rezolucije i obuhvata područja jugoistočne Evrope, Balkana, Bliskog istoka i severne Afrike. Njihove analize služe za pravovremeno otkrivanje rizika kao što su požari, suše, poplave i druge prirodne katastrofe, sa ciljem da se zaštiti stanovništvo i ključna infrastruktura.
